fbpx

Waarom zelfinzicht onmisbaar is bij organisatorisch leiderschap

Auteur: Floor Hendriks | Published on: maandag 6 november 2023 | Last updated on: maandag 6 november 2023

organisatorisch leiderschap

Tussen alle leiderschapsstijlen die er zijn – en de vele mixvormen daarvan – is het organisatorisch leiderschap de laatste jaren sterk in opmars. Zeker bij leidinggevenden die al meerdere jaren ervaring hebben en zich verder willen ontwikkelen. Dit kan organisaties, teams en individuele medewerkers een prettiger werkomgeving opleveren waarin ze beter kunnen presteren. Goed zelfinzicht en een Leadership Operating System (LOS) maken deze leiderschapsvorm extra krachtig.

Uitdaging voor leiderschapsontwikkeling

Bedrijven en de (werk)wereld waarin zij opereren, worden door de jaren heen steeds complexer. Dat zie je terug in de aandachtsgebieden waarmee leidinggevenden op diverse organisatieniveaus te maken hebben. Die liggen op het gebied van operationele processen, innovatie, teamontwikkeling, netwerken en bijvoorbeeld duurzaamheid of het stimuleren van individuele loopbaanontwikkeling. Door al deze aandachtspunten en het grote belang van goed leiderschap wordt leiderschapsontwikkeling steeds belangrijker. Je wilt als manager immers wel steeds aan de juiste knoppen draaien.

Je ziet het ook terug in de vele leiderschapsstijlen die er zijn. Daar moet een moderne leidinggevende vaak ook nog tussen kunnen schakelen. Het ene moment is wellicht meer een gezaghebbende visie nodig, terwijl een volgend moment juist meer coachend of verbindend leiderschap nodig is. Dit kan je gaan duizelen, want welke rol kies je wanneer precies? En maken we het in organisaties soms ook niet té complex? De opmars van organisatorisch leiderschap maakt het werkveld weer een stuk overzichtelijker.

Wat is organisatorisch leiderschap?

Organisatorisch leiderschap is een managementbenadering waarbij leiders helpen bij het stellen van strategische organisatiedoelen, terwijl ze teams en individuele medewerkers motiveren om met succes opdrachten uit te voeren om die doelen te halen. De ‘organisatieleider’ is sterk gericht op de strategie en doelstellingen van de organisatie, maar kijkt ook sterk naar de specifieke vaardigheden en kwaliteiten die teams in hun werkomgeving nodig hebben.

Dat is toch een flink andere benadering dan die van de meer klassieke functionele leidinggevende. Vergeleken met traditionele managementstijlen is organisatorisch leiderschap sterker mensgericht, om naast goede resultaten ook emotioneel welzijn te bereiken. Zo speelt het een belangrijke rol bij het ontwikkelen van moderne en gezonde bedrijven met vitale medewerkers.

Kenmerken van organisatorisch leiderschap

Het organisatorisch leiderschap is belangrijk voor moderne bedrijven omdat het helpt om werkprocessen soepel te laten verlopen. Gekoppeld aan het menselijke focuspunt betekent dat vooral ook goed kijken naar de sterke, zwakkere en ontwikkelpunten van medewerkers in de organisatie. Het meten van competenties en ontwikkelpunten is daarbij zeer waardevol. Daarnaast blijken de organisatorische leiderschapsvaardigheden ook een krachtige manier om werknemers te motiveren vanuit het gezamenlijke doel en met verbindend leiderschap. Daarbij bevordert het prestaties en succes door het stimuleren van een positieve werkomgeving met veel aandacht voor het moreel en de motivatie van werknemers. Dit zijn veel elementen waar moderne organisaties en hun medewerkers tegenwoordig naar op zoek zijn.

Belangrijke kenmerken zijn:

  • Doelgerichtheid vanuit doelen en strategie
  • Teams leiden met veel aandacht voor individuele behoeften.
  • Veel aandacht voor welzijn van werknemers.
  • Aandacht voor (interdisciplinair) samenwerken.
  • Focus op goede communicatie.
  • Cultuur van verbeteren en ontwikkelen.
  • Resultaatgericht werken.

Het is hierbij cruciaal om mensgericht te zijn. Want om de strategisch organisatiedoelen te halen moet je het grotere geheel overzien, maar ook begrijpen welke stappen nodig zijn om de gewenste veranderingen tot stand te brengen.

Zelfinzicht als grote aanjager

Het vergroten van zelfinzicht is een belangrijke aanjager voor het creëren van organisatorisch leiderschap. Dit geldt voor leidinggevenden, maar zeker ook voor andere medewerkers in de organisatie. Dit raakt direct belangrijke kenmerken zoals aandacht voor ontwikkelen en individuele behoeften, versterken van samenwerking en het belang van goede communicatie. De persoonlijkheidstest Big 50 biedt daarvoor waardevolle inzichten.

Het is de meest gebruikte (en onderzochte) persoonlijkheidstheorie en voor de meeste organisaties zijn de Big 50 competenties een perfect uitgangspunt om meer competentiegericht te werken aan de ontwikkeling van medewerkers en leidinggevenden. De inzichten zijn waardevol om de vertaling te maken van een persoonlijkheidsprofiel naar (verder te ontwikkelen) competenties. Om dit te benutten voor organisatorisch leiderschap hebben we bij hrmforce de persoonlijkheidstest verder uitgebreid met de leiderschapsrapportage voor organisatorisch leiderschap. Zo blijft de Big 50 persoonlijkheidstest in ontwikkeling voor nieuwe behoeften.

Leadership Operating System (LOS)

Naast meer zelfinzicht in verschillende lagen van de organisatie kan ook een duidelijk Leadership Operating System (LOS) de impact van organisatorisch leiderschap sterk vergroten en versnellen. Dit is het raamwerk van discussies, gedeelde protocollen, communicatie- en beslissingsstromen waarmee leiders de organisatie de goede kant op sturen. Zij zijn eigenaar van het systeem en bepalen de snelheid waarmee ze ‘rijden’. Zij nemen de beslissingen en zorgen voor heldere communicatie, maar geven vooral ook ruimte voor feedback en ruimte voor nieuwe ideeën vanuit de organisatie. Die helderheid met duidelijke keuzes snakken veel organisaties naar in onze complexere wereld met al zijn uitdagingen. Het organisatorisch leiderschap sluit hierbij aan en wordt daarin versterkt door het LOS.

LOS: voordelen en vaardigheden

Een goed opgezet LOS zorgt voor minder bureaucratie, meer daadkracht, betere communicatie en het versnellen van doelgerichte acties. Daarin passen organisatorisch leiderschap en het LOS bij elkaar zoals een auto eigenlijk een goede (snel)weg nodig heeft. De visie achter het Leadership Operating System laat zien hoe leiders wanneer ze hogere niveaus bereiken minder dingen doen die direct tot resultaten leiden en indirect meer doen door het aansturen en ondersteunen van anderen om de vastgestelde doelstellingen te bereiken. Op zich een logische ontwikkeling, maar in de visie van het LOS gaat het daarbij naast het hebben van de juiste kerncapaciteiten vooral ook over het creëren van de juiste omgeving.

Belangrijke vaardigheden voor een LOS:

  • Ontwikkelen van leiderschapspotentieel bij anderen.
  • Verspreiden van de organisatievisie (ook anderen inspireren om de visie te delen).
  • Identificeren van toekomstige innovaties en kansen.
  • Strategisch, breed en holistisch denken.
  • Inzicht in de zakelijke omgeving.

Daarnaast zijn ook deze ‘soft’ skills van grote waarde:

  • Effectief communiceren (vooral luisteren).
  • Relatie- en teambuilding.
  • Besluitvorming en probleemoplossend vermogen.
  • Integriteit en ethiek gebruiken.

Meer achtergronden over het LOS vind je in het gelijknamige boek Leadership Operating System.

Interesting article? You can share it here:

Floor Hendriks

Floor heeft een royale ervaring in het adviseren en implementeren van (online) HR instrumenten en diensten. Al meer dan tien jaar specialiseert hij zich in het benutten van online assessments en tools voor talent management uitdagingen in de HR cyclus met als doel de prestaties van medewerkers en organisaties te verhogen.